در چند دهه اخیر به واسطه سرعت چشمگیر پیشرفت تکنولوژی، فضای کسب و کارها به کلی دستخوش تغییر شده است و از حالت سنتی به مدرن در حال دگرگونی است. به علت این تغییرات، پیچیدگی های زیادی در کسب وکارها و سازمان ها به وجود آمده است. و از این رو نیاز سازمان ها به داشتن مدل کسبو کار مخصوص خود بیش از پیش دیده می شود. در واقع این یک حقیقت محض است که با تشکیل هر سازمانی مدل کسب و کار آن هم خلق می شود. و متخصصان این امر باید آگاه باشند که برای گذر از چالش های سازمانی و بقای بیشتر مجموعه با توجه به چالش های موجود یک مدل کسب وکار متناسب با آن را ارائه دهند.
مدل کسب و کار
مدل کسب و کار (business model) روشی است که در آن یک سازمان یا شرکت به تولید درآمد و یا سودی از عملیات شرکت می پردازد. به زبانی ساده تر مدل کسب وکار روشی است که مجموعه برای تولید پول استفاده می کند. این مدل مکانیزمی برای تولید سود برای سازمان ها محسوب می شود.
در واقع در چند دهه اخیر تمامی کسب و کارهای بزرگ و کوچک اما موفق از مدل کسب وکار بهره برده اند. مثال های زیادی در این رابطه وجود دارد که با بهره گیری از مدل کسب وکار و نوآوری در این زمینه توانسته اند به موفقیت های جهانی دست پیدا کنند. در واقع می توانیم متوجه این موضوع مهم شویم که نوآوری در مدل کسب وکار باعث خلق ارزش برای سازمان ها و شرکت ها، مشتریان و کل جامعه شده است.
نمونه هایی از مدل کسب و کار
همان طور که گفتیم سازمان ها برای تولید سود به یک مدل کسبوکار موفق نیاز دارند. و نوآوری در این زمینه می تواند تغییرات شگرفی را در جهان به وجود آورد. نمونه ای از نوآوری در مدل های کسب وکار را در اینجا به شما معرفی می کنیم.
- شرکت اپل با معرفی مدیا پلیر، دیجیتال آی پاد، فروشگاه های اینترنتی آی تونز
- اسکایپ، نرخ های تماس بین المللی ارزان را ارائه داد.
- شرکت زیپ کار، خدمات اجاره اتومبیل در کلان شهر ها را ارائه داد.
- بانک گرامین، با اعطای وام های خرد به افراد فقیر در حال تلاش برای کاهش فقر است.
طراحی مدل کسب و کار
یک مدل کسب وکار می تواند با ۳ روش طراحی و آماده شود که به شرح ذیل است:
۱- نوآوری:
یک مدل کسبو کار برای اولین بار با فکر و ایده ای نوآورانه طراحی می شود.
۲- احیاء:
یک مدل کسبو کار قدیمی مجدد احیاء می گردد و مورد استفاده قرار می گیرد.
۳- اتخاذ:
یک مدل کسب وکار به صورت کامل برای شغل دیگر و یا کشوری دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
نمونه هایی که در بخش قبلی به آن ها اشاره کردیم از این دست طراحی مدل های کسب وکار بودند.
۴ مدل کسب و کار
۴ مدل کسب و کار مختلف وجود دارد که از این قرار است:
۱- سازندگان: در واقع آن ها به تولید کالاهایی مناسب برای فروش می پردازند.
۲- توزیع کنندگان: توزیع کنندگان به توزیع کالا و یا فروش آن برای تولید سود مشغول هستند.
۳- مالکان: مالکان تامین هزینه محصولات و کالاهای خود را به عهده دارند.
۴- کارگزاران: یک کارگزار وظیفه معرفی محصولات شرکت یا سازمان (فروشندگان) را به مصرف کنندگان (خریداران) بر عهده دارد.
خلق مدل کسب و کار
برای خلق مدل کسبو کارتان در ابتدا نیاز است به جند پرسش پاسخ دهید.
آیا شما دارای روحیه کارآفرینی هستید؟
آیا به فکر ایجاد کسب وکار جدید یا بهبود و تغییر عملکرد کسب و کار خود هستید؟
آیا به فکر یافتن راه های جدید یا تغییر روش های قدیمی در کسب و کار خود هستید؟
اگر پاسخ شما به مجموعه سوالات مثبت است پس شما آماده خلق مدل کسب وکار خود هستید. همان طور که در جریان هستید مدل های کسب وکارهای نوآورانه ای در حال پیدایش هستند و مدل های قدیمی در حال فروپاشی و مدل های جدید به سرعت جایگزین آن ها می شوند.
برای خلق مدل کسب وکار خود باید چند مورد را در نظر داشته باشید که مدل کسبو کار شما در چند سال آینده به چه صورت است، در چند سال آینده نقش شما در این کسب وکار چقدر کلیدی خواهد بود، مدل های کسب وکار رقبای شما تا چه اندازه قوی و رو به رشد خواهد بود.
خلق مدل کسبو کار با ارائه تکنیک های عملی و نوآورانه، نحوه تفکر در مورد مدل های کسب وکار را متحول می سازد. شما با خلق مدل کسبو کار، تفکرات قدیمی را کنار گذاشته و به سمت مدل های جدید و نوآورانه کسب وکار به پیش می روید و به این ترتیب می توانید برای کسب وکار خود در هر سطحی تولید سود نمایید.
امیدواریم در این مقاله توانسته باشیم تا حدودی شما را با مفهوم business model آشنا کرده باشیم و به شما در پیشرفت بیزنس مورد نظرتان کمک کوچکی کرده باشیم.